Bastan anlatayim... James Smithson Ingiltere'de Northumberland 1. dükünün metresinden olan gayrimesru cocuguymus. 20 yasina gelip annesini kaybedene kadar annesinin soyadini kullanmis fakat daha sonra babasinin soyadi olan "Smithson" soyadini almis ancak dükün oglu olarak yararlanmasi gereken haklardan yararlandirilmamis. Kimya okuyup bu alanda master yaparak kendisini bilime vermis. Minerallerle ilgili calisan Smithson çinkodan ayristirilan bir mineral olan çinko karbonati (ZnCO3) bulmus ve bu mineralin ismi smitsonit (smithsonite) konulmus. Anne tarafindan miras kalan cok fazla arazisi olan Smithson hayati boyunca evlenmemis ve hic cocugu da olmamis. Olmeden bir kac sene once vasiyetinde butun mirasinin yegenine, yegeni ölmüş fakat cocugu, esi varsa onlara, eger yegeni de ölmüş ve esi, cocugu da yoksa ABD hukumetine bagislanmasini istemis. 1829 yilinda James Smithson öldügünde yegeni de olmus ve hic mirascisinin olmadigi anlasilmis. Ingiltere'de yasayan Amerikali bir diplomat tarafindan o zamanin ABD baskani Andrew Jackson bu miras konusunda haberdar edilmis. James Smithson'in tek istegi paranin "bilgiyi yaymak ve arttirmak" amaciyla Smithsonian isimli bir enstitu kurulmasi icin harcanmasi olur.
ABD Kongresi'nde kurulan bir komisyon tarafindan Smithsonian Enstitusu kurulur ve James Smihtson'in mirasi 11 kutu icinde altin olarak Philedelphia'daki hazineye getirilir. Bu altinin degeri o zaman icin 510 bin dolarmis. Altinin yaninda James Smithson'a ait gunlukler, makaleler, kitaplar ve esyalar da ABD'ye enstitunun arsivine koyulmasi icin yollanir ama daha sonra bu gunlukler cikan yanginda yanar. Iste bu gunluklerin yok olmasindan dolayi hic bir zaman James Sminthson'in neden ABD ile bagi olmamasina ragmen mirasini ABD'ye bagisladigini kimse tam olarak bilemez. Bazi tarihciler bunu Ingiltere'de cogu hakkinin dükün gayrimesru cocugu olmasi gerekcesiyle verilmemis olmasina ve Ingiltere hukumetine besledigi nefret ve kine baglar.
Yillar sonra Graham Bell ve esinin aracilik etmesiyle James Smithson'in mezari da ABD'ye getirilmis ve olumunden yillar sonra kendisine ABD vatandasligi da verilmis. Suan mezari Washington DC'deki Smithsonian Kalesi olarak adlandirilan binadadir. Ayrica bu bina Smithsonian Enstitusu'nun merkezidir. Washington, DC'de eski baskanlara ait bir cok anit mezar bulunuyor. Aslinda James Smithson icin de buyuk bir anit mezar yapilmasi icin bir cok proje hazirlanmis ancak simdiye kadar yapilmamis ama ismi Smithsonian metro duragi, Smithsonian dergisi, bir cok muze ve arastirma merkezinde yani DC'nin her yerinde yasiyor. Ustelik sevgili James Smihtson sayesinde suan Washington, DC'deki tum Smithsonian muzeleri ucretsiz. Washington'da devlete ait ve ozel muzeler de dahil cok fazla muze var. Daha once gittigimde Natural History, Air and Space ve American Indian Muzeleri'ni gezmistim. Gecen haftasonu da National Gallery of Art (kamu-ozel sektor ortakliginda kurulmus, Smithsonian Enstitusu'ne ait degil), Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Freer Gallery of Art, Sackler Gallery, African Art Museum ve Smithsonian Kalesi'ni gezdim.
ABD Kongresi'nde kurulan bir komisyon tarafindan Smithsonian Enstitusu kurulur ve James Smihtson'in mirasi 11 kutu icinde altin olarak Philedelphia'daki hazineye getirilir. Bu altinin degeri o zaman icin 510 bin dolarmis. Altinin yaninda James Smithson'a ait gunlukler, makaleler, kitaplar ve esyalar da ABD'ye enstitunun arsivine koyulmasi icin yollanir ama daha sonra bu gunlukler cikan yanginda yanar. Iste bu gunluklerin yok olmasindan dolayi hic bir zaman James Sminthson'in neden ABD ile bagi olmamasina ragmen mirasini ABD'ye bagisladigini kimse tam olarak bilemez. Bazi tarihciler bunu Ingiltere'de cogu hakkinin dükün gayrimesru cocugu olmasi gerekcesiyle verilmemis olmasina ve Ingiltere hukumetine besledigi nefret ve kine baglar. Yillar sonra Graham Bell ve esinin aracilik etmesiyle James Smithson'in mezari da ABD'ye getirilmis ve olumunden yillar sonra kendisine ABD vatandasligi da verilmis. Suan mezari Washington DC'deki Smithsonian Kalesi olarak adlandirilan binadadir. Ayrica bu bina Smithsonian Enstitusu'nun merkezidir. Washington, DC'de eski baskanlara ait bir cok anit mezar bulunuyor. Aslinda James Smithson icin de buyuk bir anit mezar yapilmasi icin bir cok proje hazirlanmis ancak simdiye kadar yapilmamis ama ismi Smithsonian metro duragi, Smithsonian dergisi, bir cok muze ve arastirma merkezinde yani DC'nin her yerinde yasiyor. Ustelik sevgili James Smihtson sayesinde suan Washington, DC'deki tum Smithsonian muzeleri ucretsiz. Washington'da devlete ait ve ozel muzeler de dahil cok fazla muze var. Daha once gittigimde Natural History, Air and Space ve American Indian Muzeleri'ni gezmistim. Gecen haftasonu da National Gallery of Art (kamu-ozel sektor ortakliginda kurulmus, Smithsonian Enstitusu'ne ait degil), Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Freer Gallery of Art, Sackler Gallery, African Art Museum ve Smithsonian Kalesi'ni gezdim.
Smithsonian Enstitusu'nun Merkezi (Smithsonian Kalesi) Smithsonian Kalesi'ndeki Mezari
Washington, DC'deki muzeler:
African American History and Culture Museum African Art Museum
Air and Space Museum
Air and Space Museum Udvar-Hazy Center
American Art Museum
American History Museum
American Indian Museum
Anacostia Community Museum
Arts and Industries Building
Freer Gallery of Art
Hirshhorn Museum and Sculpture Garden
National Zoo
Natural History Museum
Portrait Gallery
Postal Museum
- Renwick Gallery
- New York'taki muzeler:
Sackler Gallery
Smithsonian Institution Building, The Castle
American Indian Museum New York
- Cooper-Hewitt, National Design Museum
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder